Nadruk na koszulce a prawa autorskie – poradnik

Tworzenie własnej odzieży wiąże się z koniecznością zwrócenia uwagi na kilka istotnych aspektów. Między innymi są to właśnie prawa autorskie. Mamy na rynku wiele wzorów zastrzeżony, których powielanie jest niezgodne z prawem. Jak w takim razie poradzić sobie w takiej ocenie? Dzisiaj poruszymy ważny temat – nadruk na koszulce a prawa autorskie. Zostań z nami i sprawdź nasz praktyczny poradnik.

Koszulki z nadrukiem kontra prawa autorskie – wyjaśnienie pojęcia

W dzisiejszych czasach koszulki z nadrukami to nie tylko element codziennej garderoby, ale także idealna możliwość do wyrażenia siebie. Tworzenie takich spersonalizowanych koszulek często wymaga odpowiedniego zapoznania się z ofertą innych sklepów, szczególnie tych firmowych. Kwestie prawne są bardzo istotne, ponieważ chcąc sprzedawać odzież z nadrukiem np. znanego zespołu czy serialu, musimy wiedzieć czy na pewno możemy taki wzór mieć w swojej ofercie.

Pierwszym istotnym punktem w całym procesie jest poznanie i zrozumienie zasad praw autorskich. Prawa autorskie to zespół norm prawnych wchodzący w skład prawa własności intelektualnej. Ustawa o prawie autorskim i prawach pokrewnych z 4 lutego 1994 roku  wprowadza definicję praw autorskich oraz określa co może stanowić przedmiot praw autorskich. Są to np. zdjęcia, grafiki, muzyka, czy treści literackie. Określa także czego nie obejmuje zakres praw autorskich czyli przykładowo pomysły czy umowy itp. oraz reguluje z jakich praw może skorzystać twórca dzieła. Prawa autorskie można podzielić na dwa rodzaje – osobiste i majątkowe.

Prawo autorskie osobiste jest prawem niezbywalnym i jest bezpośrednio związane z twórcą. Przykładowo należy do nich możliwość podpisywania swojego dzieła nazwiskiem. Takie prawa nie są ograniczone w czasie.

Majątkowe prawo jest pośrednio związane z twórcą i oznacza przede wszystkim to, że może on zarabiać na tym co stworzył. Można takie prawa przenieść np. na firmę czy zleceniodawcę w ramach umowy. Przykładowo jeżeli grafik stworzył logo dla firmy, przenosi na nią prawa autorskie od swojego projektu.

Jak prawo autorskie się ma do koszulek?

Znając już definicję prawa wiemy, że bezrefleksyjny nadruk na koszulkach pobierany z grafik Google może zakończyć się naruszeniem praw autorskich. Każde zdjęcie i każda grafika w sieci ma swojego autora. Jeżeli na swoje koszulki poszukujesz zdjęć czy grafik, a nie masz własnego grafika, najlepiej skorzystać ze stocków, gdzie możemy kupić grafikę i prawa autorskie do niej. Co jeżeli chcemy przygotować koszulki z gwiazdami? Np. z popularnym zespołem czy piosenkarką, aktorem itp. 

Prawo reguluje to w art. 81 ustawie o prawie autorskim oraz art. 24 Kodeksu cywilnego. Przyjęta została ogólna zasada zgodnie z którą “rozpowszechnianie wizerunku wymaga zezwolenia osoby na nim przedstawionej”. Wprowadzone są jednak wyjątki w których zgoda nie jest potrzebna jeżeli osoba stanowi “jedynie szczegół całości takiej jak zgromadzenie, krajobraz, publiczna impreza” oraz kwestię braku potrzeby uzyskiwania zezwolenia od „osoby powszechnie znanej, jeżeli wizerunek wykonano w związku z pełnieniem przez nią funkcji publicznych, w szczególności politycznych, społecznych, zawodowych”. W ostatnim punkcie chodzi głównie o gwiazdy, aktorów, piosenkarzy, sportowców, celebrytów czy polityków. Oczywiście nie oznacza to, że możemy wykorzystywać ich wizerunek dowolnie. Zdjęcia jak wskazuje przepis mogą zostać wykorzystane tylko w momencie pełnienia swojej funkcji publicznej. 

Inną kwestią są oczywiście znane postaci które już nie żyją jak przykładowo popularne koszulki i gadżety z Freddiem Mercurym, z Marlin Monroe czy Ojcem Chrzestnym. Ochrona praw autorskich wizerunku obejmuje 20 lat od daty śmierci. W tym czasie zgodę na udostępnienie wizerunku wyraża najbliższa rodzina zmarłego.

Koszulki z wizerunkiem znanych postaci i marek

Nadruk na koszulce a prawa autorskie to bardzo ważny element nad którym trzeba się pochylić. Powiedzieliśmy sobie na czym dokładnie polega to prawo oraz na co należy zwrócić uwagę. Na koniec mamy jeszcze kilka porad, które poruszą być może oczywiste kwestie, ale uważamy, że warto o nich wspomnieć. 

Koszulki z unikatowymi wzorami są cenione przez klientów, ale producenci muszą respektować prawa twórców do swoich dzieł. Przed dodaniem jakiejkolwiek grafiki na koszulkę, upewnij się, że masz odpowiednie zezwolenia od artysty lub posiadasz prawa autorskie do danego wzoru. To może obejmować zakup licencji na korzystanie z konkretnego obrazu lub współpracę z artystą.

Wykonywanie koszulek z grafikami znanych marek takich jak Nike, Adidas czy Chanel jest zabronione. To samo tyczy się grafik Disney’a czy innych producentów bajek i filmów. Najbezpieczniejszą opcją w tworzeniu swojego biznesu, jest tworzenie własnych projektów, które nie będą narażone na naruszenie praw innego producenta. Świadomość i znajomość praw autorskich to klucz do dobrego i uczciwego biznesu. Koszulki z wizerunkiem gwiazd są oczywiście możliwe do produkcji, jednak należy dokładnie przeanalizować czy wybrany projekt nie narusza praw. Jeżeli Twoim planem na biznes jest tworzenie właśnie takich koszulek z gwiazdami warto skonsultować kolekcję z prawnikiem. Dzięki temu, po konsultacji będziesz mógł spokojnie rozpocząć produkcję.